Paragrafen

3b. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Overzicht risico's

Onderwerp

Pr

Status

Bedrag min

Bedrag max

Externe risico's

1

Schade als gevolg van extreem weer

Bestaand

0,0

5,0

2

Rijksbezuinigingen: ontwikkeling rijksbeleid sociaal domein

Bestaand

0,4

17,8

3

(Humanitaire) rampen

Bestaand

0,0

10,0

4

Landelijke ontwikkelingen overheid

Bestaand

0,0

8,0

5

Marktontwikkelingen

Bestaand

0,0

15,0

6

Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost (VRBZO)

Bestaand

0,0

2,0

Totaal

0,4

57,8

Strategische risico's

7

Programma Aanpak Stikstof

Bestaand

0,0

0,0

8

Decentralisatie uitkering Vrouwenopvang

Bestaand

0,6

0,9

9

Openeinderegelingen

Bestaand

5,0

5,0

10

Toename van de zorgzwaarte

Bestaand

6,0

6,0

11

Grondbedrijf – weerstandscapaciteit

Bestaand

23,5

23,5

12

Staat bruggen/viaducten

Bestaand

2,5

2,5

13

Sportbesluit BTW / Specifieke uitkering sport

Bestaand

0,0

4,0

14

Afhandeling bezwaar- en beroepschriften

Bestaand

0,5

0,5

15

Asbestsaneerder TR Ketelhuis Eindhoven

Vervallen

16

Claim Lidl planschade (bestuursrechtelijk)

Vervallen

17

Exploitatierisico's

Bestaand

0,0

10,0

18

Gevolgen vennootschapsbelastingplicht

Bestaand

0,2

0,2

19

Inspecties wet- en regelgeving

Bestaand

0,5

2,0

20

OZB

Bestaand

0,8

0,8

21

Privacy (AVG)

Bestaand

0,0

0,0

22

Weerbare overheid

Bestaand

0,0

0,0

Totaal

39,6

55,4

Totaal

40,0

113,2

1

Schade als gevolg van extreem weer

In de afgelopen jaren is er regelmatig sprake geweest van schade als gevolg van extreem weer zoals droogte, extreme regenval en stormen. Dit is niet meer incidenteel, maar lijkt elk jaar (meerdere keren) voor te komen. Schade door extreem weer vindt plaats aan bomen, beplanting, meubilair én aan bestrating en riolering door bijvoorbeeld sinkholes. Door schade ontstaan extra vervangingskosten en ook extra kosten voor het opruimen en herstellen. Uitstel is vaak niet mogelijk. Naar verwachting zal extreem weer vaker voorkomen.

2

Rijksbezuinigingen: ontwikkeling rijksbeleid sociaal domein

Het aantal bijstandsgerechtigden op basis van de Participatiewet laat een stijging zien, dit is een landelijke tendens. We nemen maatregelen om deze stijging zoveel als mogelijk te dempen (bestuursteam / transformatie). Daarnaast bestaat er een risico aan de inkomstenkant ten aanzien van de onvoorspelbaarheid van het macrobudget en de verdeelsystematiek BUIG. Bij beschermd wonen is onzekerheid over de toekomstige cliëntaantallen. De voorgenomen doordecentralisatie naar alle gemeenten vindt plaats via een objectief verdeelmodel per 1-1-2027, met een ingroeipad van 7 jaar. Het is onzeker of de doordecentralisatie van de middelen aansluit bij de werkelijke kosten per gemeente. In de nieuwe situatie blijven bestaande cliënten voor rekening komen van de gemeente Eindhoven en nieuwe cliënten voor de herkomstgemeente. Met de regiogemeenten zijn afspraken gemaakt over onderlinge solidariteit en gewenste innovatie. Daarnaast is besloten om de Rijksfinanciering voor het programma Migratie, activiteit LVV m.i.v. het jaar 2026 te beëindigen.

3

(Humanitaire) rampen

De inval van Rusland in Oekraïne vormt een wezenlijke bedreiging van de veiligheid en met grote gevolgen voor iedereen. We vangen ontheemden op en bieden humanitaire hulp. Onduidelijk is hoe lang de oorlog in Oekraïne aanhoudt, wat de langjarige gevolgen zijn, hoe lang de opvang van ontheemden nodig is en hoe energieprijzen zich zullen ontwikkelen.
In december hebben we per inwoner € 1 geschonken voor hulp aan de mensen in Gaza.

4

Landelijke ontwikkelingen overheid

Het kabinet Rutte IV heeft geleid tot een financieel “ravijn” in 2026, het afschaffen van de trap-op-trap-af-systematiek, en veel middelen die slechts incidenteel beschikbaar zijn tot en met 2025. De nieuwe indexeringssystematiek – op basis van bbp-cijfers – is mogelijk niet toereikend om de kosten van loon- en prijsstijging en autonome volumegroei te kunnen opvangen. Dit alles is een risico voor het opstellen van een structureel sluitende meerjarenbegroting.

5

Marktontwikkelingen

We zien kwetsbaarheden bij de uitvoering van onze programma's, projecten en (strategische) investeringen. Er is sprake van opwaartse druk op het loongebouw, krapte op de arbeidsmarkt, prijsstijgingen van aanbestedingen op (middel)langere termijn. Meer algemeen spelen rentestijgingen, schommelingen op de vastgoedmarkt, economische ontwikkelingen en werkloosheid.

6

Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost (VRBZO)

De VRBZO constateerde in 2024 dat zij al enige tijd op onderdelen niet of onvoldoende voldoet aan de wettelijke vereisten en dat er onvoldoende slagkracht is voor het uitvoeren van reguliere werkzaamheden. Naar aanleiding van de uitwerking van bestuursopdracht, deelopdracht 1 door de VRBZO is een voorstel voor zienswijze aan de gemeenteraden in de regio voorgelegd. Daarbij is een verhoging van de gemeentelijke bijdragen voor 2025 voorgesteld (voor 2026 e.v. via zienswijze ontwerpbegroting). De uitwerking van de deelopdrachten 2 en 3 vanuit VRBZO volgt nog en zal een vergelijkbaar proces doorlopen.

7

Programma Aanpak Stikstof

Eindhoven werkt, in navolging van het provinciale besluit om een stop te zetten op het verlenen van Wet natuurbeschermingsvergunningen, mee aan de herijking van de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof om “Brabant van het slot” te halen. In december 2024 heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State twee uitspraken gedaan over de toepassing van stikstofregels bij de aanvraag van een vergunning van een project (bijvoorbeeld vergunning voor bouwen of milieu). Deze uitspraken kunnen gevolgen hebben voor ontwikkelingen in de stad, omdat nu sneller sprake kan zijn van een natuurvergunning  (waarvoor de provincie bevoegd gezag is) als er sprake is van een stikstofdepositie. Dit kan zowel consequenties hebben voor lopende vergunningprocedures als voor vergunningen die vanaf 1 januari 2020 zijn verleend waarbij intern salderen is toegepast. De exacte consequenties van deze uitspraken zijn op dit moment nog niet duidelijk.

8

Decentralisatie uitkering Vrouwenopvang

In 2023 heeft gemeente ‘s-Hertogenbosch ontdekt dat voor de berekening en uitkering van de Decentralisatie Uitkering Vrouwen Opvang (DUVO)-middelen de gemeente Vught (sinds 2015) onterecht bij centrumgemeente Eindhoven is gerekend. ‘s-Hertogenbosch heeft al die tijd de bijbehorende taken uitgevoerd voor Vught. Gevolg is dat Eindhoven jarenlang teveel (in totaal ca. 1,7 miljoen) heeft ontvangen en ingezet voor haar regio. Uit navraag is niet gebleken dat dit probleem eerder bij ons bekend was. De fondsbeheerders van het Ministerie van Binnenlandse zaken hebben met ingang van 2024 deze fout hersteld en gemeente Vught omgehangen naar de juiste centrumgemeente, zijnde  ’s-Hertogenbosch. Daarnaast is in overleg met gemeente ‘s-Hertogenbosch gezamenlijk voorgesteld aan het Ministerie van VWS om de eerdere jaren ieder voor 1/3 deel voor rekening te nemen (beide gemeenten en het Ministerie). Het Ministerie van VWS is hier niet akkoord mee gegaan maar houdt als optie open om de jaren 2020-2023 met terugwerkende kracht te corrigeren (ca. 1 miljoen). Momenteel vindt er bestuurlijk overleg plaats tussen ’s-Hertogenbosch en Eindhoven om tot een goede afspraak hierover te komen.

9

Openeinderegelingen

Betreft regelingen voor Wmo en Jeugd waarvan de uitgaven en het aantal gebruikers niet gelimiteerd zijn. De vergrijzing en groei van de stad zorgt voor een stijgende vraag naar ondersteuning voor Wmo. Daarnaast lopen de incidentele middelen, verkregen in het kader van de Hervormingsagenda Jeugd, meerjarig sterk af. Het risico hierbij is dat de middelen niet effectief genoeg worden ingezet om de tekorten structureel te verminderen.

10

Toename van de zorgzwaarte

Het toekennen van zwaardere en/of duurdere indicaties bij Wmo en Jeugd (o.m. via medische verwijsroute).

11

Grondbedrijf – weerstandscapaciteit

Dit is de benodigde weerstandscapaciteit voor de risico's van de projecten van het Grondbedrijf. Een toelichting hierover is terug te vinden in paragraaf 3g - Grondbeleid.

12

Staat bruggen/viaducten

Bij bruggen en viaducten die ouder zijn dan 20 jaar bestaat het risico dat de constructie niet meer voldoet aan de huidige verkeersbelasting en -intensiteit. Met visuele inspecties kan niet in beeld worden gebracht of de constructie voldoende veilig is. Door middel van risicoanalyses onderzoeken we of maatregelen noodzakelijk zijn. Hierbij toetsen we aan regelgeving zoals het bouwbesluit en Eurocodes. Indien er niet wordt voldaan, onderzoeken we op welke wijze we wel weer aan regelgeving en veiligheid kunnen voldoen. Dit kan door het kunstwerk te vervangen of te versterken, maar een aslastbeperking of rijstrookafsluiting horen ook tot de mogelijkheden. Eind 2025 zijn de risico’s van de bruggen, tunnels en viaducten voor gemotoriseerd verkeer, gebouwd voor 2000, inzichtelijk en is duidelijk welke maatregelen getroffen moeten worden. Op dit moment lopen we geen acuut risico.

13

Sportbesluit BTW / Specifieke uitkering sport

Risico dat we niet alle BTW op onder andere investeringen in sportaccommodaties (inclusief onderhoud en exploitatie) terugkrijgen, omdat het landelijk plafond bereikt is. In 2024 en 2025 is dit risico, vanwege de investeringen in het zwembad De Tongelreep, groter dan in andere jaren.

14

Afhandeling bezwaar- en beroepschriften

De afgelopen jaren is geïnvesteerd in het stabiliseren van het aantal binnenkomende bezwaar- en beroepsprocedures en klachten. Als er nieuw beleid wordt vastgesteld met een grote impact op de inwoners zien we een toename van het aantal bezwaar- en beroepszaken, wat van invloed is op de doorlooptijden. We handhaven vooralsnog het risico op toenemende dwangsommen.

15

Asbestsaneerder TR Ketelhuis Eindhoven

De curator van de asbestsaneerder heeft een claim ingediend van € 2,5 miljoen. Volgens uitspraak van de rechtbank is het faillissement niet veroorzaakt door de gemeente, maar heeft de gemeente wel ten onrechte een “meer-meerwerk” opdracht geweigerd. Op 24 september 2024 heeft de rechter hiervoor een concrete schadevergoeding toegewezen. Beide partijen hebben tegen de uitspraak hoger beroep ingesteld. In het hoger beroep is nog geen uitspraak gedaan. Het toegewezen schadebedrag is in de voorziening voor juridische claims en geschillen opgenomen, risico komt te vervallen.

16

Claim Lidl planschade (bestuursrechtelijk)

Naar aanleiding van een eerste bestuursrechtelijke uitspraak van de Raad van State (8 februari 2017) zijn de gemeente en Lidl tot een minnelijke oplossing gekomen. Het bestemmingsplan is inmiddels onherroepelijk, daarmee komt het risico te vervallen.

17

Exploitatierisico's

Externe risico's leiden ook tot effecten in de exploitatie en extra druk op budgetten. Hierbij kan worden gedacht aan de gevolgen voor de beheerbudgetten door strategische investeringen, wegvallende parkeer-inkomsten door beleidskeuzes en herontwikkeling, druk op de veiligheidsbudgetten door groei van de stad.

18

Gevolgen vennootschapsbelastingplicht

Op het punt van reclame-inkomsten is er een verschil van inzicht tussen belastingdienst en gemeenten. Vooralsnog nemen we een risico mee van afgerond € 175.000 per belastingjaar 2016-2019. De reclame-inkomsten bedragen per jaar ongeveer € 700.000, de toerekenbare kosten zijn minimaal. Er worden (landelijk) juridische procedures over gevoerd en die zijn nog niet afgerond. Per 2020 zijn er geen inkomsten meer ontvangen vanwege de financiële situatie van SUOG.

19

Inspecties wet- en regelgeving

Het uitvoeren van wet- en regelgevingsinspecties (W&R) wat betreft asbest, legionella, brandveiligheid en elektrotechnische veiligheid in ons gemeentelijk vastgoed, is een reguliere taak van de gemeente. Sinds 2020 hebben we de prioriteit hiervan verhoogd. Alle wet- en regelgeving inspecties zijn inmiddels afgerond.
De maatregelen voortkomend uit de inspecties asbest, legionella en elektronische veiligheid zijn inmiddels uitgevoerd.
Er zijn geen urgente maatregelen vanuit de inspecties brandveiligheid geconstateerd. Wel zijn er maatregelen noodzakelijk die niet urgent zijn maar wel moeten worden opgepakt. De uitvoering hiervan is inmiddels opgestart en deze zal doorlopen tot en met 2025.

20

OZB

Bezwaren leveren een risico op voor de OZB-opbrengst, hier is geen voorziening voor. Of het risico zich voordoet is afhankelijk van hertaxaties en kan leiden tot een correctie van circa € 800.000 (voor de jaren 2020 t/m 2024).

21

Privacy (AVG)

Indien niet wordt voldaan aan de AVG bestaat de kans op het onverantwoordelijk gebruik en uitwisseling van persoonsgegevens en privacygevoelige informatie. Daarnaast zou vertrouwelijke / gevoelige informatie beschikbaar kunnen komen bij niet-geautoriseerden (binnen en buiten de organisatie). Wij proberen dit te minimaliseren door o.a. Data Protection Impact Assessments (DPIA’s) met risico mitigerende maatregelen uit te voeren. Het niet voldoen aan de AVG heeft als risico’s onder meer: datalekken, een boete, een verwerkingsverantwoordelijke corrigerende maatregel, een schadevergoeding voor een inwoner of bedrijf en reputatieschade.

22

Weerbare overheid

De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor de veiligheid en integriteit van de medewerkers, bestuurders en organisatie als geheel. Op basis van de vastgestelde meerjarenkoers 2024-2030 'Weerbaarheid in het DNA van de gemeente Eindhoven' is er gewerkt aan de transitie om kennis en expertise op het gebied van ethiek, veilige publieke taak en integriteit op een centrale plek in de organisatie te positioneren. Van hieruit wordt de organisatie toegerust, ondersteund en beschermd bij het veilig en integer uitvoeren van haar publieke taak.

Deze pagina is gebouwd op 06/11/2025 11:37:10 met de export van 06/11/2025 10:01:56