2c Sociale stad

Sociale basis en wijkteams

Met het vaststellen van de Koers Sociaal (2)040 werd de urgentie van het versterken van een (inclusieve) sociale basis in 2024 herbevestigd. Zoals in de koers omschreven zetten we richting 2040 stevig in op het versterken van de sociale basis samen met inwoners, zodat Eindhovenaren zo goed als mogelijk, zo dichtbij als mogelijk en bij voorkeur in hun eigen leefomgeving ondersteuning kunnen vinden. Dit sluit naadloos aan bij de gewenste Impact zoals we die formuleerden binnen de visie 'Goed voor Elkaar': "In Eindhoven voelen inwoners zich fijn, gezien en gesteund. We kijken om naar elkaar en helpen elkaar als het nodig is waardoor we het vertrouwen houden dat het (weer) goed komt". In 2024 pakten we onze faciliterende rol en gaven we inwoners(initiatieven) en (in)formele partijen in de sociale basis de ruimte om het gemeenschapsgevoel en de ervaren ondersteuning in de directe omgeving van Eindhovenaren te vergroten. We werkten toe naar het uitvoeringsprogramma 'Vrijwillig voor Elkaar' en zetten concrete stappen in de beleidsvorming m.b.t. (buurt)ontmoeting. Ook stonden we stil bij meten in de sociale basis middels de nieuwe monitor Sociale Basis. In de diverse stad die Eindhoven is, gaat de sociale basis ook over samenleven in verscheidenheid. We stelden het uitvoeringsprogramma 'Inclusief Samenleven' (incl. Lokale Inclusie Agenda) 2024 op om, middels meer dan 200 activiteiten, voortvarend verder te bouwen aan een inclusief Eindhoven.

Gezondheid

Met een preventieve aanpak en goede samenwerking met allerlei gezondheid- en zorgpartners hebben we ons, ook in 2024, ingezet op extra jaren in goede gezondheid en het verkleinen van gezondheidsverschillen. Dit hebben we gedaan vanuit de uitvoeringsagenda ‘Gezondheid telt voor Iedereen’, het programma Gezondheid, het GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord), het IZA (Integraal Zorg Akkoord) en de Stap naar Gezonder.

Transformatie
In 2024 zijn vanuit het Transformatiefonds de eerste projecten daadwerkelijk gestart. Voor tientallen jongeren die in de bijstand zaten is perspectief gecreëerd; dit project is buiten de gebaande paden opgezet met middelen uit het transformatiefonds en nog succesvoller dan verwacht. In het komende jaar wordt daarom gewerkt aan goede borging en opschaling. Ook het jeugdhulpproject is gestart; dit heeft niet alleen inzichten gegeven op welke gebieden kosten gedempt zouden kunnen en moeten worden, ook zijn de inhoudsdeskundigen geconfronteerd met dit inzicht, waardoor de verwachting is dat de voorspelde bijsturing daadwerkelijk wordt gerealiseerd in het belang van de inwoner. De verbeteropgaven uit het programma vereenvoudiging zijn opgestart volgens planning, gericht op vereenvoudiging, digitalisering en komen tot oplossingen voor de inwoners.

Wijkteams

In 2024 zijn stappen gezet in de vereenvoudiging van de organisatie van het Sociaal Domein. De samenwerking tussen uitvoerende afdelingen van de gemeente, de wijkteams van Stichting WIJeindhoven en Ergon wordt in 2025 verder uitgewerkt. In 2024 gaven we ook vorm aan de uitvoeringsovereenkomst met WIJeindhoven voor 2025. Hierin sorteren we voor op de relevante ontwikkellijnen zoals vastgesteld in de Koers (2)040.

Meedoen van nieuwkomers

In 2024 zijn er extra asielzoekers opgevangen in de stad, hiermee zijn we aan het toewerken om te voldoen aan de spreidingswet per juli 2025. Locatie Sliffertsestraat is een pilot locatie waar we hebben geëxperimenteerd als input voor het nieuwe beleid 'Welkom in Eindhoven'. Een groot deel van de asielzoekers op deze locatie is al aan het werk, daarnaast volgen ze ook taallessen. Er zijn ook nieuwe locaties bijgekomen voor de opvang van Ontheemden uit Oekraïne. Daarnaast hebben we onze aanpak voor statushouders ook in 2024 voortgezet. De taakstelling voor huisvesting van vergunninghouders is in 2024 niet gehaald. Ook is er geen landelijk dekkend netwerk van de Landelijke Vreemdelingen Voorziening gekomen, de financiering hiervan is door het Rijk stopgezet. Eindhoven gaat de komende jaren aan de slag met nieuw beleid rondom ongedocumenteerden.

Werk en inkomen

We hebben onze dienstverlening op het gebied van bijstandsuitkeringen fors verbeterd. De omgekeerde toets is volledig verankerd in onze dienstverlening in 2024 waardoor onze dienstverlening meer dan voorheen mensgericht is. Daarbij is meteen gekeken of de ondersteuning naar werk of participatie ingezet kan worden. We zagen de instroom van jongeren in de bijstand fors toenemen. Daarom hebben we medio 2024 ingezet op een specifiek project met een outreachende aanpak om de jeugdwerkloosheid terug te dringen. Die eerste resultaten zijn positief. We hebben in 2024 verdere verbeteringen doorgevoerd in het netwerk Werk en Inkomen en hebben de voorbereidingen gestart om projecten te initiëren waarin Werk & Geld integraal wordt opgepakt, vooruitlopend op de vereenvoudiging Sociaal Domein. Daarnaast hebben we veel inwoners met een arbeidsbeperking bij of via Ergon geplaatst.

Ook is de koers van het Werkcentrum (Huis naar Werk) opnieuw vastgesteld. Dat was nodig omdat het Rijk een herijking arbeidsmarktinfrastructuur voorstaat en er op langere termijn minder middelen beschikbaar zijn. Veel inwoners hebben werk gevonden met de inzet van werkgeversdienstverlening en de ontwikkeling van werkgelegenheidsprojecten op maat. Events zoals bijvoorbeeld het Talentenfestival zorgen voor een directe ontmoeting van werkzoekenden en bedrijven. Met bedrijven en onderwijsinstellingen maken we voor belangrijke maatschappelijke transities en sectoren actiegerichte plannen om vraag en aanbod in de toekomst beter aan te laten sluiten (bijv. Klimaatbanen en Zorg en Welzijn). Ook zijn de voorbereidingen gestart voor het duurzaam werkfonds en de basisbanen.

Om inwoners die bestaansonzekerheid ervaren zo goed en zo snel mogelijk te ondersteunen zijn in 2024 de minimaregelingen herijkt. We zetten in op vereenvoudiging en bereik. Daarnaast zijn, via aangenomen moties van de Raad, tijdelijk voor de jaren 2025 en 2026 vier minimaregelingen uitgebreid. In 2024 is uitvoering gegeven aan het inregelen van deze herijkte regelingen voor de inwoners. Ook zijn we gestart met soepelere overgangen tussen uitkering en werk, een goede verbinding met armoede en schulden en is de doelgroep van de pilot Bouwdepot in 2024 verbreed.

Wmo

In 2024 is de pilot OuderWijs succesvol afgerond. De ketenaanpak valpreventie was in nagenoeg alle wijken van Eindhoven middels de subsidieregeling Ketenaanpak Valpreventie beschikbaar voor 65-plussers. De aanbesteding hulpmiddelen is afgerond met meer keuzevrijheid voor de inwoners. Daarnaast zijn voor huishoudelijke ondersteuning alle resultaatgerichte indicaties omgezet naar indicaties in uren en minuten, waarmee ze in lijn zijn met de landelijke wetgeving en rechtspraak.

In samenwerking tussen sociaal domein en ruimtelijk domein zijn de gezamenlijke opgaven vanuit de woonzorgvisie verder uitgewerkt. Tevens zijn er sessies geweest met onze samenwerkingspartners om hen hierin mee te nemen en input op te halen. De uitwerking van de opgaven gaan onderdeel uitmaken van het volkshuisvestigingsprogramma.

Bij Maatschappelijke opvang is een aantal mooie resultaten bereikt in 2024. We hebben de basisvoorziening aan de Fuutlaan geopend, een nieuwe locatie Vrouwen en gezinsopvang geopend met daarin aandacht voor ook mannelijke slachtoffers en plegers. En we hebben goede resultaten behaald met de pilot dakloze EU burgers.
Bij Beschermd wonen is vooral geïnvesteerd in de samenwerking met regiogemeenten en met de professionals door de inrichting van Ontwikkeltafels, waar gezamenlijk bekeken wordt hoe we verder gaan met de doordecentralisatie, investeren in innovatie en inzicht in het zorglandschap.
Daarnaast zijn de nodige stappen gezet op intensivering outreachend werk, aanpak oudermishandeling, huiselijk geweld en aanpak mensenhandel.

Jeugd

In 2024 hebben we verdere vorderingen gemaakt met de initiatieven uit het Deltaplan Jeugd. De eind 2024 opgestelde tussenrapportage laat zien wat de verschillende initiatieven van het Deltaplan Jeugd tot nu toe hebben opgeleverd, zowel voor jeugdigen/gezinnen zelf als aan inzichten voor het jeugdstelsel in Eindhoven. Om ervoor te zorgen dat we het jeugdstelsel toekomstbestendig(er) inrichten, zijn we gestart met het project 'duurzame jeugdhulp' vanuit het transformatieprogramma. Daarnaast werkten we mee aan de Koers (2)040, specifiek de opgave 'kansrijk opgroeien', waar de samenwerking tussen jeugd en onderwijs aandacht krijgt. Om de aansluiting tussen onderwijs en jeugd te verbeteren formuleerden we een duidelijker opdracht voor het schoolmaatschappelijk werk in Eindhoven en experimenteren we in regionaal verband met collectieve financiering van jeugdhulp in onderwijstijd. Tenslotte zijn we aan de slag gegaan met onderdelen van de Hervormingsagenda Jeugd, zoals kleinschalig verblijf en sector-overstijgende samenwerking door de inzet via Multi. Om de jeugdbescherming en de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling te verbeteren (Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming) is een regionale programmamanager aangesteld die in 2024 een plan van aanpak heeft uitgewerkt voor het vervolg. 
Voor 2024 zien we op totaalniveau een tekort in de financiële middelen voor jeugdhulp. Dit is in lijn met het landelijke beeld. De uitgaven zijn toegenomen door de duur en intensiteit van de jeugdhulp, de lichte groei van aantal jeugdigen, de hogere cao-lonen en de toepassing van reële tarieven. Binnen de mogelijke sturingsmiddelen, hebben we geprobeerd deze tekorten zoveel mogelijk te beperken.

Highlights 2024 uitvoeringsprogramma bestuursakkoord

• Ontwikkeling langetermijnvisie Koers Sociaal (2)040 waarbij een sterke sociale basis dichtbij inwoners het fundament is van het sociaal domein met een ‘plus’ voor inwoners en buurten waar een samenloop is van problemen.
• Stip op de horizon Vereenvoudiging Sociaal Domein met keuze scenario, acht algemene verbetervoorstellen, voortbouwen op de aanpak ‘Samenwerken in de wijk’ en start met ontwikkeling dienstverlening Werk & Geld in lijn met toekomstrichting.
• Start met Transformatiefonds en no-regret voorstellen waaronder project jeugdwerkloosheid om 100 jongeren te ondersteunen richting school en/of werk. Ook hebben we in Bouwdepot wederom een groep jongeren ondersteund en zijn we gestart met een bredere doelgroep.
• De minimaregelingen zijn herijkt om inwoners financieel te ondersteunen, we zetten in op vereenvoudiging en bereik en zijn gestart met implementatie van amendementen vanuit de raad. Ook kunnen inwoners sneller verder met een schone lei doordat de schuldregelingen zijn gehalveerd naar 18 maanden.
• We waarderen, stimuleren en ondersteunen vrijwillige energie met uitvoeringsprogramma Vrijwillig voor Elkaar, we werken aan de ontwikkeling van nieuwe vormen van inzet als een flexpool, verminderen regeldruk en aansluiting bij de diverser wordende stad. Elke inzet, hoe klein ook, maakt Eindhoven groots.
• We werken aan toegankelijke en financieel houdbare jeugdzorg door uitvoering te geven aan de Hervormingsagenda Jeugd, in combinatie met de ontwikkelingen die reeds zijn gestart binnen het Deltaplan Jeugd. Zo hebben we onder meer geïnvesteerd in de samenwerking tussen praktijkondersteuners van huisartsen en de gemeente. Door jeugdigen eerder passende hulp te bieden, voorkomen we aanvullende jeugdhulp of escalatie. Ook hebben we extra ingezet op jongeren- en kinderwerk met een preventieve insteek. Daarnaast verbeteren we de toegang tot jeugdhulp door generalisten van WIJeindhoven op te leiden. Zij leren kritischer te kijken naar de mogelijkheden binnen het eigen netwerk van de jeugdige, voordat zwaardere vormen van hulp worden ingezet. In het kader van het Deltaplan Jeugd is in 2024 bovendien een succesvol congres georganiseerd, gericht op het versterken van het voorliggend veld — nu en in de toekomst.
• Het uitvoeringsprogramma Inclusief Samenleven 2024 is vastgesteld. Dit programma is een voorloper op het nieuwe programma voor 2025-2026, dat inmiddels ook is vastgesteld. Een belangrijk onderdeel van het programma was de oplevering van het rapport over het slavernijverleden van Eindhoven.
• In 2024 heeft Eindhoven belangrijke stappen gezet in de voorbereiding op de Spreidingswet. Er zijn locaties aangewezen voor 550 opvangplekken, samenwerkingsafspraken gemaakt met COA en Trudo, en het beleidsplan ‘Welkom in Eindhoven’ is doorontwikkeld. Daarmee is het fundament gelegd voor duurzame, inclusieve en goed beheerde opvang. Met stevig sociaal beheer, 24/7 begeleiding en nauwe betrokkenheid van buurtbewoners kiest Eindhoven voor menswaardige en beheersbare opvang.